Een school om de hoek

Omdat me opviel dat deze blog nu (januari 2019) ineens weer gelezen wordt, toch maar even de toevoeging dat mijn kinderen inmiddels thuisonderwijs krijgen. Hoewel, thuisonderwijs bestaat officieel niet in Nederland, ze zijn vrijgesteld van de leerplicht... Hier lees je daar meer over: http://spinnenhersens.blogspot.com/2018/10/homeschooling-and-art-of-living.html

Wat had ik graag gewild dat mijn kinderen "gewoon" in de wijk op school zouden gaan en dit ook nog leuk zouden vinden. Mijn kinderen gaan graag naar school, zoiets. Heel veel heb ik daarvoor over gehad, vele gesprekken, met juffen, directeur, op andere scholen en met externe deskundigen. In de GMR en Arjan in de MR van de school, helpen bij activiteiten. Maar mijn kinderen vonden het er niet leuk. Er waren tijden dat Arjan ze naar school moest brengen omdat het mij niet lukte. Ik voelde me zo schuldig hen iedere dag weer naar een plek te brengen waar ze met tegenzin waren, waar ze het nut niet van inzagen, waar ze zich gedwongen verveelden en hun appel moesten eten als het daar tijd voor was, naar buiten mochten als dit in het rooster stond en heel veel op hun stoel, in de juiste houding, achter hun tafeltje moesten zitten, om te leren voor later. Qiujun is een iets ander verhaal, die vindt het heerlijk om zijn vriendjes te zien maar het moeten werken zoals hij dat noemt, valt hem zeer zwaar.

Hoe kon ik mijn kinderen nou laten voelen dat ze in het NU mogen leven als een groot deel van de dag wordt opgeslokt met activiteiten die nuttig zijn voor later? Hoe moest ik mijn kinderen nou uitleggen dat ik het prima vindt dat ze zelf beslissen of ze hun jas aan doen of niet maar dat ze op school gewoon naar de juf moesten luisteren? Dat het echt pech was dat hun vriendinnetje een sneeuwbal in haar gezicht gewreven kreeg, had ze maar niet op dat veld moeten komen en ja, dan moet je het meteen melden want als het 10 minuten later is kan de juf er niets meer aan doen, dan is het andere kind dat namelijk al vergeten (?). Kennelijk hebben de meeste kinderen geheugens als vergieten of wordt dat in ieder geval zo gedacht.

Hoe kon ik het uitleggen dat met rekenen 3:2=1 plus rest en niet 11/2 want dat krijg je pas op de middelbare school? Dat je gewoon bij de basis moet beginnen omdat automatiseren het toverwoord is, ook al zijn jouw inzichten in de wereld van de getallen veel verder en snap je puur intuïtief meer van het metrisch stelsel dan de juf? Dat je verhaaltjes moet lezen over Pim die op de wip zit, ook al leest je vader thuis het Sleutelkruid voor, omdat je het lezen moet, let op,  automatiseren. Dat je moet automatiseren, automatiseren, automatiseren. En wat een pech, alle drie mijn kinderen zijn niet zo goed in automatiseren!

Ik kon alleen maar zeggen, het is een spel dat je mee moet spelen, waarvan de regels door anderen bepaald zijn of jij ze nou logisch vindt of niet, jouw mening daarin wordt niet gevraagd. Maar is dat hoe ik mijn kinderen groot wil zien groeien, met de voornaamste boodschap dat ze het spel moesten leren spelen? Een spel dat ik zelf nooit had meegespeeld omdat ik mijn eigen rooster maakte (godzijdank werd er op mijn middelbare school niet zo moeilijk gedaan over spijbelen) en er het mijne van dacht. Zo eenzaam als het maar kon voer ik mijn eigen koers. Met de mazzel dat ik met een beetje inspanning de hoogste cijfers haalde. Maar dat deden mijn kinderen niet want..... ze automatiseren niet!

In het huidige reguliere onderwijs wordt er erg veel gesleuteld aan kinderen. Kinderen zijn iets en moeten iets anders worden, met de gedachte, je stopt er iets in en dan komt er iets uit. Dat wat eruit komt heet dan de leeropbrengst. Een mechanische visie op de ontwikkeling van een mens, in mijn ogen. Ik geloof werkelijk waar niet dat het de manier is waarop mensen zich ontwikkelen, in leeropbrengsten.

Maar goed, hoe leert een mens dan wel, hoe ontwikkelt een kind zich? Waar anders dan thuis wordt mijn kind als een volledig levend wezen gezien, niet slechts een eenheid waar je kennis in stopt? Waar vind ik een plek waar ik dingen terugvindt uit het Continuum concept  http://www.continuum-concept.org/, waar volwassenen zijn en kinderen zijn en die "zijn" dan gewoon. Het holisme dat voor ons thuis zo vanzelfsprekend is, waar vinden we dat terug. Op de Ruimte in Soest.....

Op de Ruimte zijn mijn kinderen gewoon Tijmen, Siem en Qiujun. Ook daar zijn ze nog steeds hoogbegaafd, dyslectisch, met woordvindingsproblemen, lage verwerkingssnelheid. Maar dat is allemaal bijzaak, de hoofdzaak is dat ze Tijmen, Siem en Qiujun zijn. Drie broers die voor elkaar zorgen, die ieder zichzelf zijn, hun eigen weg in het leven gaan bewandelen en toch samen zijn. Die de hele dag allerlei contacten hebben met andere kinderen, de meeste leuk, sommige contacten minder leuk. Die jaren van niet spelen in moeten halen door een heel jaar (en misschien nog een jaar) te gaan spelen, met zwaarden rond te zwaaien. Die soms verdrietig zijn, soms een beetje hyper, soms wantrouwend en met sommigen meteen de verbinding weten te maken. En wat leren ze er nou eigenlijk? Geen idee :)  maar het is me wel opgevallen dat ze niet meer zoveel explosieve buien hebben, dat ze zich niet meer als slachtoffer gedragen, dat ze het leuk vinden om naar school te gaan ook al zitten ze elke dag een uur in de auto, dat ze zich niet meer stoned gedragen. Ze komen thuis met nog meer nieuwe ideeën, Tijmen voor het inrichten van zijn eigen server, Siem met lego ontwerpen. Qiujun vindt het gewoon leuk en landt verder op aarde. Dat is wat hij nodig heeft, tijd en ruimte.

Terwijl ik dit typ zie ik op de computer naast mij, waar de server van Tijmen op draait (zeg je dat zo?) van alles gebeuren. Hij kan die namelijk op afstand van alles laten doen en ik snap daar helemaal niets van! Wat jammer dat de school hier niet om de hoek zit, dan kon ik het hem even gaan vragen :)


De goede redenen om onze kinderen in de wijk op school te laten gaan, lees je onderaan dit stuk. In 2010, toen ik nog in de GMR van het overkoepelende bestuur van bijna alle scholen in Leusden zat, schreef ik een stuk over hoe ik wilde dat de school van mijn kind eruit zag. Mijn drijfveer toen dat het overkoepelende schoolbestuur in mijn ogen het gebruik van MFC's (multifunctionele centra) idealiseerde, goedkoper, modern, alles in een gebouw. 

Hoe wil ik dat de school van mijn kinderen er uit ziet?

Dit stuk is geschreven vanuit mijn blik als ouder. Ik had het graag nog wat meer bijgeschaafd en ik ben vast dingen vergeten. Het is ook niet mijn bedoeling om alleen maar te vinden dat de school van alles moet leveren naar kinderen en ouders toe, ik denk dat het tweerichting verkeer is. Door de school een overzichtelijk geheel te houden voor de ouders wordt ouderparticipatie ook gestimuleerd denk ik. Je voelt je als mens nou eenmaal eerder verantwoordelijk voor een groep waar je het overzicht over hebt dan voor een groep die zo groot is dat je niet meer weet wie wie is.

Voor mijn kinderen vind ik het belangrijk dat ze in een dorp naar een dorpsschool kunnen waar ze lopend of op de fiets naar toe kunnen.  Ik wil graag dat ze in een klaslokaal zitten op de begane grond, waar de ramen open kunnen.

Als ze naar buiten kijken zien ze mensen langs fietsen of wandelen met kleine kinderen of de hond. Ze zien dat er blaadjes aan de bomen groeien, dat die weer bruin worden en afvallen. Op het schoolplein kunnen ze kastanjes vinden en af en toe komt er een verdwaalde eend langs. Er zijn wat bosjes waar ze een beetje in kunnen rotzooien of in de heggen beestjes kunnen vinden tijdens het buitenspelen. Ze mogen best met een broek  met aarde erop thuis komen of zand in hun schoenen. De school is dichtbij en hoort bij de wijk waar we wonen. Tussen de middag kunnen de kinderen thuis lunchen.

Als ik de school binnen loop met mijn kinderen vind ik het fijn dat het niet te groot is, een klas per leerjaar is meer dan voldoende wat mij betreft. Het mag van mij wel iets gezelligs hebben, dat het een beetje op een huis lijkt. Als het kouder wordt ruik je dat de verwarming weer aan gaat, als het regent is het overal nat en lopen kinderen met laarzen die dan in de gang weer verwisseld worden voor schoenen. Je laarzen kun je gewoon laten staan, die vindt je wel weer terug.
Ik vind het heel belangrijk dat er een doorgaande lijn bij de leerkrachten is, zij vormen een geheel. Natuurlijk zijn ze allemaal anders en hebben ze andere stijlen maar de kern, dat wat belangrijk wordt gevonden, is hetzelfde. Als er tijd is en het is nodig kan ik altijd de leerkracht even aanschieten of vragen of ik haar na school even kan spreken. Ook de directeur is altijd wel ergens te vinden of weet iemand anders wel waar/wanneer ik haar kan vinden. Binnen de school weten de leerkrachten wie wie is en wie broertjes en zusjes van elkaar zijn.
Ik zou het prettig vinden als de klassen niet te groot zijn, 25 kinderen in een groep vind ik meer dan genoeg, maar helaas zijn de regels vanuit Den Haag anders. Een klassenassistent, stagiaires vaak, vind ik een goede aanvulling, een extra paar handen. En als een leerkracht een keer ziek is, kan ik ervan uitgaan dat de vervangende leerkracht door de rest van het team wordt opgevangen en ingelicht over de specifieke dingen van een bepaalde klas. Hij/zij staat er dan niet alleen voor.

In ons geval is het belangrijk dat ook onze hoogbegaafde kinderen op de dorpsschool hun plekje hebben. Ze krijgen de mogelijkheid in contact te komen met andere hoogbegaafde kinderen en aan hun specifieke onderwijsbehoeften wordt tegemoet gekomen. We weten natuurlijk dat het niet makkelijk is om dit goed te regelen omdat er een grote diversiteit is in hoogbegaafdheid maar we vinden het zeer prettig als de school in ieder geval bereid is eraan te werken en met ons mee te denken en hoogbegaafdheid niet als een luxe probleem ziet. Het gevoel er samen voor te staan is heel belangrijk. Want ook thuis is het natuurlijk soms zoeken naar een goede aanpak. Daarom vinden we het ook belangrijk dat er een duidelijke link is tussen thuis en school en dat de kinderen dit ook weten. Lastig uit te leggen maar ik merk dat het voor onze kinderen goed is als ze merken dat hun leerkracht enigszins op de hoogte is van de gezinsituatie en andersom. Dit voelt voor hen vertrouwd en voorkomt in hun geval het ‘uitspelen’ van volwassenen (de juf zei dat… mijn moeder zegt dat….) . Dat uitspelen bedoelen ze niet kwaad maar dat kunnen ze wel goed. Meestal een teken dat er meer aan de hand is. Voor ons is het dus ook heel belangrijk dat er aandacht is voor de sociaal emotionele ontwikkeling. Deze loopt bij hoogbegaafde kinderen nou eenmaal heel anders, in ieder geval bij die van ons en het is goed als zij merken dat ook zij er gewoon mogen zijn.  Tegelijkertijd vind ik het ook belangrijk dat zij ook andere kinderen om zich heen hebben en dat zij leren begrip te krijgen voor hen. In die zin vind ik het ook belangrijk dat er kinderen op school zitten met een andere culturele achtergrond. Leusden is erg ‘wit’ en in die zin geen weerspiegeling van de Nederlandse samenleving.

Ik vind het belangrijk dat de school mee gaat in deze tijd, het informatietijdperk. ICT is niet meer weg te denken en het zoeken en analyseren van informatie die op internet te vinden is, is een gewoon onderdeel van de les. Behalve streetwise worden de kinderen ook internetwise. De lesmaterialen die de school gebruikt houden rekening met  de grote plek die internet inneemt in de wereld waarin onze kinderen opgroeien.

De school gaat ook op andere vlakken met de tijd mee en durft daarin keuzes te maken die soms gewaagd zijn. Ontwikkelingsgericht onderwijs en ervan uit gaan dat ieder kind een onderzoekend wezen is die dingen wil leren. Wat mij betreft mogen de leeftijdsgrenzen die nu klassen aangeven best minder duidelijk aanwezig zijn, dat mag van mij best wat dynamischer zijn.

Om dit allemaal te kunnen realiseren is het wat  mij betreft heel belangrijk dat het lerarenteam een echt team is, met een leidinggevende die een toekomstvisie heeft en deze deelt met het team. Er is duidelijkheid over de verschillende verantwoordelijkheden tussen ouders en school. Ouders zijn eerst verantwoordelijken en geven bewust een deel van de sturing in het groter groeien van hun kinderen uit handen aan de school. Hoewel er leerplicht is, moet dat niet de voornaamste drijfveer zijn om je kind naar school te laten gaan.  Idealiter zouden wat mij betreft ouders bewust een keuze maken in belang van het kind om een aantal uren per dag hun kind naar school te laten gaan (is dat in Finland niet de gang van zaken?). Wat mij betreft mag CITO ook worden afgeschaft en worden de prestaties van het individuele kind iets dat tussen de ouders en school wordt afgesproken, daar hoeft van mij de schoolinspectie niet aan te pas te komen. Op die manier worden ouders ook bewuster van de plaats/functie van school in het leven van het kind. Maar nu ben ik afgedwaald.

Een team, overzichtelijk, met een duidelijke leider met leiderschapscapaciteiten en een visie voor de toekomst, rekening houdend met het verleden van de school, de stroming waarin de school zich bevindt en de toekomstige maatschappij waar onze kinderen in zullen leven. Tegelijkertijd in een klein gezellig gebouw, op de begane grond, met ramen die open kunnen, in het groen van onze wijk.

Geen MFC, onpersoonlijk, met allemaal dezelfde lokalen. Voor mijn oudste zoon ben ik regelmatig op de Gondelier geweest, in Vathorst. Vreselijk! Kinderen en leerkrachten voortdurend ziek. Onherbergzaam buiten, alleen maar steen en wind die om de hoeken giert. Stenen trappen, allemaal dezelfde prefab (geen prefab maar dat is het woord dat bij me opkomt) lokalen, geen sfeer, problemen  met luchtvervuiling, schreeuwende juffen die zoeken naar de telefoon om ouders te bellen dat kinderen ziek zijn, niemand die weet waar wat wie is. Daarvoor ben ik niet in een dorp gaan wonen en heb ik niet het bewuste besluit genomen mijn kinderen naar een dorpsschool in de wijk te laten gaan.    

Voor kinderen in de basisschoolleeftijd vind ik het heel belangrijk dat ze op een “kleine”  (d.w.z. een klas per leerjaar is meer dan genoeg) overzichtelijke school zitten. Hun school. Voor jonge kinderen is het in mijn ogen heel belangrijk dat ze zich thuis gaan voelen op school en overzicht krijgen over het gebouw waar ze zijn en behalve hun leerkracht ook andere docenten kennen. Dit draagt bij in hun gevoel van veiligheid op school. Een MFC heeft deze kenmerken niet en vind ik zeker bij de jongere kinderen niet bijdragen aan hun gevoel van veiligheid. Huiselijkheid is hierin zeer belangrijk. Ook vind ik het belangrijk dat alle leerjaren in een gebouw zitten. Dus geen dependances met de bovenbouw ergens anders. Interactie tussen de kinderen van verschillende leeftijden is op die manier veel lastiger en dat is wel heel belangrijk. Ik denk dat het voor kinderen heel belangrijk is om niet alleen met kinderen van hun eigen leeftijd om te gaan maar hen ook de mogelijkheid te geven te mixen. In de maatschappij leven we tenslotte ook gemengd en gaan we niet alleen om met mensen van onze eigen leeftijd. Waarom kinderen dan wel?