Vier jaar nu begeleid ik op de reguliere school om de hoek kinderen die hoogbegaafd zijn, een uur per week in de vorm van "Spaanse les". Terwijl twee van mijn eigen kinderen in het unschooling systeem floreren omdat ze hun eigen leerproces mogen gaan vormgeven, moest ik bij Spaans op zoek naar een evenwicht zoeken tussen aanbod- en vraaggestuurd onderwijs, een evenwicht tussen het levende leren dat mijn eigen kinderen zo bevalt en het schoolse leren waar de kinderen aan gewend zijn.
Een vraag die je zou kunnen stellen is of ik op deze manier een systeem in stand help te houden waar mijn eigen kinderen niet in passen. Voor zo'n vraag ben ik eigenlijk te praktisch. Ik zie dat de meeste kinderen het Spaanse uur erg leuk vinden en op die manier krijgen ze weer energie om de rest van de dag of week goed aan te kunnen. Ze kunnen even ademhalen. Tot nu toe vind ik het geluk van ieder individueel kind dat ik zo help belangrijker dan een principiële houding ten opzichte van het systeem. Ik weet ook eigenlijk niet of ik volledig tegen het systeem ben, het werkte voor mijn kinderen gewoon niet. Tenslotte is onderwijs mensenwerk en maak ik graag een verschil voor ieder individueel kind dat ik ontmoet. Ik heb dus besloten dat wat ik zie gebeuren met mijn kinderen, ten gunste van de kinderen op de reguliere school te gebruiken. Een interessante uitdaging.
Ik durf er nu op te vertrouwen dat de Spaanse kinderen echt wat leren, ook al is het niet meetbaar in toetsen en ook al zeggen ze soms zelf dat ze niets geleerd hebben. Een jongen zei vorige week dat hij nu geleerd heeft dat hij eigenlijk best kan voetballen. Doordat hij gewend is aan meetbare resultaten vond hij het zelf een beetje een rare conclusie. Ik niet. Het is toch bijzonder als je jaren gedacht hebt dat je niet kunt voetballen, je nu ineens merkt dat je het best wel goed kan. Natuurlijk spraken we ook over het spelinzicht dat bij hoogbegaafden vaak veel groter is dan bij andere kinderen, waardoor ze zich ergeren op het veld en waardoor ze de lat voor zichzelf ook heel hoog leggen. Als Messi het kan, waarom zou ik die bal dan niet zo kunnen trappen? Jaren van oefenen maar daar houden hoogbegaafde mensen vaak niet zo van.
Sommige kinderen vragen om aanbodgestuurd onderwijs maar ik kan me bijna niet voorstellen dat ze diep in hun hart dat ook echt willen. Eigenlijk denk ik dat sommigen vraaggestuurd onderwijs te spannend vinden, de vraag "wat wil jij hier leren" werpt je terug op jezelf. En misschien willen ze wel helemaal niets leren? Misschien is "leren" een besmet woord, in een schoolomgeving waar je leert voor later en je een groot deel van de dag verveelt omdat je niet genoeg aangepast werk hebt. Andere stappen meteen in de flow, door hen vrij te laten, gaan de radertjes aan en produceren ze van alles, presentaties, dansjes, toneelstukjes, stripverhalen.
Wat heb ik genoten laatst toen twee zeer energieke beelddenkende jongens met lego de Spaanse kamer in hun hoofd nabouwden. Een heel jaar ben ik aan het zoeken geweest hoe ik het uur voor hen goed zou kunnen inrichten, nu begrepen ze in een klap wat ik bedoelde met een kamer in je hoofd waar je al het Spaans kunt opbergen. De een maakte een blauwe kamer, de ander een rode. Opvallend dat ze de kamers aan elkaar vast bouwden trouwens. Tijdens het bouwen praatten we over anders zijn, beelddenken, niet altijd begrepen worden door anderen, in de klas niet kunnen laten zien wat je allemaal in je hoofd hebt. Tafels leren en Spaanse scheldwoorden (die heb ik ze niet verteld). Ondertussen voetbalden twee andere jongens buiten in het Spaans, zodra ze zagen dat ik keek telden ze bij elke overgeschoten bal in het Spaans. Ik weet niet welk nummer de bal had die ze door het openstaande raam van een andere klas naar binnen schoten. Ondertussen bedachten ze ook dat hun volgende project over de Formule 1 zal gaan. Heeft niet zoveel met Spaans te maken misschien maar gelukkig is mijn opdracht vanuit de directie van de school niet zozeer Spaans te leren aan deze kinderen maar hen te leren zijn wie ze zijn.
Een uurtje per week om in de schoolomgeving te leren zijn wie je bent met extra aandacht voor hoogbegaafd zijn, dat is best wel beperkt. Maar het is niet anders. Het lastige van de beperkte tijd is dat er weinig rust in de kinderen komt. Creatieve processen hebben soms tijd nodig. Maar als je maar een uurtje hebt, lijkt het een beetje zonde om een half uur filmpjes te gaan kijken op youtube. Hoewel dat eigenlijk wel de manier is waarop ik zelf werk en de beste ideeën krijg, iets anders gaan doen om ideeën te laten sudderen. Tijdens het wandelen met de honden, in de auto, liedjes op youtube aanklikkend of midden in de nacht (helaas, dit laatste creatieve moment zou ik zelf graag verplaatsen).
Ik zoek toch nog wel regelmatig naar een verantwoording waarom ik de kinderen een half uur laat voetballen terwijl hun klasgenootjes binnen aan het rekenen zijn. Verantwoording die ik van de directeur niet hoef te geven, dus ik vraag me regelmatig af waar het vandaan komt. Want ja, ook ik krijg op het schoolplein te horen dat een kind thuis vertelt dat ze "alleen maar" hebben gevoetbald. Ze vertelt thuis niet dat we eerst tien minuten hebben overlegd over hoe we gingen voetballen en dat er op het veld ook nog druk werd gediscussieerd over verschillende spelinzichten. En dat ze voor die tijd onderuit gezakt in een stoel niets wilde doen. En ik heb ook wel eens van een juf te horen gekregen dat het kind maar terug moest komen in de klas als hij toch niets deed. Ik hoop dat hij volgend jaar weer mag komen niets doen. Dat kan heel helend zijn als je het om de goede reden doet.
Ik realiseer me dat, ook doordat we maar een uur samen hebben, ik dat uur zo effectief mogelijk wil invullen. En ook ik, opgegroeid in het schooling systeem dat ik destijds vervloekte, denk diep in mijn hart dat effectief betekent dat je iets produceert dat zichtbaar is. Terwijl sommige producten kostbare innerlijke processen zijn. Dan maar eens een uurtje "niets" doen om de goede reden.
Ik realiseer me tegelijkertijd dat het gevoel van verantwoording moeten afleggen over hoe je de tijd met de kinderen invult misschien ook is waarom leerkrachten tegenwoordig zo krampachtig vasthouden aan de methoden. Soms zou het heel goed zijn om met een hele of halve klas naar buiten te gaan, maar misschien komt er dan wel weer een ouder langs die klaagt omdat zijn kind teveel speelt en te weinig leert? Ik weet het niet. Het vervelende vind ik dat ook de kinderen het overnemen, het gevoel dat je alleen iets leert als je achter je tafeltje op papier iets doet.
Creatieve processen, iets leren in het leven, dat werkt toch helemaal niet alleen achter een tafeltje? Is het omkeerbaar of leg ik me erbij neer dat ik tijdens dit uurtje Spaans een zaadje plant dat misschien ooit mag gaan groeien? Zijn wie je bent, met empathie voor jouw eigen wezen en de anderen om je heen, is dat niet een heel belangrijke les om te leren?
Een vraag die je zou kunnen stellen is of ik op deze manier een systeem in stand help te houden waar mijn eigen kinderen niet in passen. Voor zo'n vraag ben ik eigenlijk te praktisch. Ik zie dat de meeste kinderen het Spaanse uur erg leuk vinden en op die manier krijgen ze weer energie om de rest van de dag of week goed aan te kunnen. Ze kunnen even ademhalen. Tot nu toe vind ik het geluk van ieder individueel kind dat ik zo help belangrijker dan een principiële houding ten opzichte van het systeem. Ik weet ook eigenlijk niet of ik volledig tegen het systeem ben, het werkte voor mijn kinderen gewoon niet. Tenslotte is onderwijs mensenwerk en maak ik graag een verschil voor ieder individueel kind dat ik ontmoet. Ik heb dus besloten dat wat ik zie gebeuren met mijn kinderen, ten gunste van de kinderen op de reguliere school te gebruiken. Een interessante uitdaging.
Ik durf er nu op te vertrouwen dat de Spaanse kinderen echt wat leren, ook al is het niet meetbaar in toetsen en ook al zeggen ze soms zelf dat ze niets geleerd hebben. Een jongen zei vorige week dat hij nu geleerd heeft dat hij eigenlijk best kan voetballen. Doordat hij gewend is aan meetbare resultaten vond hij het zelf een beetje een rare conclusie. Ik niet. Het is toch bijzonder als je jaren gedacht hebt dat je niet kunt voetballen, je nu ineens merkt dat je het best wel goed kan. Natuurlijk spraken we ook over het spelinzicht dat bij hoogbegaafden vaak veel groter is dan bij andere kinderen, waardoor ze zich ergeren op het veld en waardoor ze de lat voor zichzelf ook heel hoog leggen. Als Messi het kan, waarom zou ik die bal dan niet zo kunnen trappen? Jaren van oefenen maar daar houden hoogbegaafde mensen vaak niet zo van.
Sommige kinderen vragen om aanbodgestuurd onderwijs maar ik kan me bijna niet voorstellen dat ze diep in hun hart dat ook echt willen. Eigenlijk denk ik dat sommigen vraaggestuurd onderwijs te spannend vinden, de vraag "wat wil jij hier leren" werpt je terug op jezelf. En misschien willen ze wel helemaal niets leren? Misschien is "leren" een besmet woord, in een schoolomgeving waar je leert voor later en je een groot deel van de dag verveelt omdat je niet genoeg aangepast werk hebt. Andere stappen meteen in de flow, door hen vrij te laten, gaan de radertjes aan en produceren ze van alles, presentaties, dansjes, toneelstukjes, stripverhalen.
Wat heb ik genoten laatst toen twee zeer energieke beelddenkende jongens met lego de Spaanse kamer in hun hoofd nabouwden. Een heel jaar ben ik aan het zoeken geweest hoe ik het uur voor hen goed zou kunnen inrichten, nu begrepen ze in een klap wat ik bedoelde met een kamer in je hoofd waar je al het Spaans kunt opbergen. De een maakte een blauwe kamer, de ander een rode. Opvallend dat ze de kamers aan elkaar vast bouwden trouwens. Tijdens het bouwen praatten we over anders zijn, beelddenken, niet altijd begrepen worden door anderen, in de klas niet kunnen laten zien wat je allemaal in je hoofd hebt. Tafels leren en Spaanse scheldwoorden (die heb ik ze niet verteld). Ondertussen voetbalden twee andere jongens buiten in het Spaans, zodra ze zagen dat ik keek telden ze bij elke overgeschoten bal in het Spaans. Ik weet niet welk nummer de bal had die ze door het openstaande raam van een andere klas naar binnen schoten. Ondertussen bedachten ze ook dat hun volgende project over de Formule 1 zal gaan. Heeft niet zoveel met Spaans te maken misschien maar gelukkig is mijn opdracht vanuit de directie van de school niet zozeer Spaans te leren aan deze kinderen maar hen te leren zijn wie ze zijn.
Een uurtje per week om in de schoolomgeving te leren zijn wie je bent met extra aandacht voor hoogbegaafd zijn, dat is best wel beperkt. Maar het is niet anders. Het lastige van de beperkte tijd is dat er weinig rust in de kinderen komt. Creatieve processen hebben soms tijd nodig. Maar als je maar een uurtje hebt, lijkt het een beetje zonde om een half uur filmpjes te gaan kijken op youtube. Hoewel dat eigenlijk wel de manier is waarop ik zelf werk en de beste ideeën krijg, iets anders gaan doen om ideeën te laten sudderen. Tijdens het wandelen met de honden, in de auto, liedjes op youtube aanklikkend of midden in de nacht (helaas, dit laatste creatieve moment zou ik zelf graag verplaatsen).
Ik zoek toch nog wel regelmatig naar een verantwoording waarom ik de kinderen een half uur laat voetballen terwijl hun klasgenootjes binnen aan het rekenen zijn. Verantwoording die ik van de directeur niet hoef te geven, dus ik vraag me regelmatig af waar het vandaan komt. Want ja, ook ik krijg op het schoolplein te horen dat een kind thuis vertelt dat ze "alleen maar" hebben gevoetbald. Ze vertelt thuis niet dat we eerst tien minuten hebben overlegd over hoe we gingen voetballen en dat er op het veld ook nog druk werd gediscussieerd over verschillende spelinzichten. En dat ze voor die tijd onderuit gezakt in een stoel niets wilde doen. En ik heb ook wel eens van een juf te horen gekregen dat het kind maar terug moest komen in de klas als hij toch niets deed. Ik hoop dat hij volgend jaar weer mag komen niets doen. Dat kan heel helend zijn als je het om de goede reden doet.
Ik realiseer me dat, ook doordat we maar een uur samen hebben, ik dat uur zo effectief mogelijk wil invullen. En ook ik, opgegroeid in het schooling systeem dat ik destijds vervloekte, denk diep in mijn hart dat effectief betekent dat je iets produceert dat zichtbaar is. Terwijl sommige producten kostbare innerlijke processen zijn. Dan maar eens een uurtje "niets" doen om de goede reden.
Ik realiseer me tegelijkertijd dat het gevoel van verantwoording moeten afleggen over hoe je de tijd met de kinderen invult misschien ook is waarom leerkrachten tegenwoordig zo krampachtig vasthouden aan de methoden. Soms zou het heel goed zijn om met een hele of halve klas naar buiten te gaan, maar misschien komt er dan wel weer een ouder langs die klaagt omdat zijn kind teveel speelt en te weinig leert? Ik weet het niet. Het vervelende vind ik dat ook de kinderen het overnemen, het gevoel dat je alleen iets leert als je achter je tafeltje op papier iets doet.
Creatieve processen, iets leren in het leven, dat werkt toch helemaal niet alleen achter een tafeltje? Is het omkeerbaar of leg ik me erbij neer dat ik tijdens dit uurtje Spaans een zaadje plant dat misschien ooit mag gaan groeien? Zijn wie je bent, met empathie voor jouw eigen wezen en de anderen om je heen, is dat niet een heel belangrijke les om te leren?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten